Europese kritiek op overvolle Griekse vluchtelingenkampen

De mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa, Dunja Mijatovic, luidde afgelopen week opnieuw de alarmklok over de opvang van bootvluchtelingen op Griekse eilanden vlak voor de kust van Turkije. Na een vijfdaags bezoek aan de eilanden Lesbos en Samos zei ze geschokt door de verschrikkelijke omstandigheden waarin duizenden mensen daar verblijven. Athene kreeg een tik op de vingers vanwege de ‘explosieve situatie’ in de kampen op de eilanden.

Mijatovic riep de nieuwe rechtse Griekse regering op dringend maatregelen te nemen. In de kampen is er een groot tekort aan medische verzorging. En mensen moeten urenlang wachten voor ze naar het toilet kunnen gaan of aan eten kunnen komen. Op de Griekse eilanden in de Egeïsche Zee komen de laatste maanden meer vluchtelingen aan. De opvangkampen kunnen de toevloed niet aan en zijn overbevolkt. Meer dan 34.000 mensen wachten er (sommigen al jarenlang !) op de behandeling van hun asielaanvraag terwijl er slechts plaats is voor maximaal 6.300 migranten.

Mede daardoor is het migratiedebat weer opgelaaid in Griekenland. Onder de Griekse bevolking nam de vreemdelingenhaat de afgelopen jaren al toe, en bij de recente verkiezingen behaalde de rechts-populistische partij ND een meerderheid en werd de linkse Syriza-regering naar huis gestuurd. Het land groeide bovendien de afgelopen maanden weer uit tot de belangrijkste toegangspoort tot Europa voor vluchtelingen. De voorgaande jaren hadden Spanje en Italië die fakkel overgenomen.

De toenemende migratiestroom zadelde de nieuwe Griekse regering met problemen op. Premier Kyriakos Mitsotakis kreeg afgelopen vrijdag na een marathonzitting groen licht van het parlement voor een nieuwe asielwet. Die wet geeft de autoriteiten de mogelijkheid meer vaart te zetten achter de afhandeling van asielprocedures. Daarnaast kan de overheid migranten die niet in aanmerking komen voor internationale bescherming sneller naar Turkije terugsturen. Griekenland verleent voortaan minder gemakkelijk asiel aan migranten.

In het debat in het Griekse parlement botste conservatieve premier Mitsotakis meermaals met zijn voorganger, de radicaal-linkse Alexis Tsipras. De leider van Syriza verweet zijn opvolger een ‘extremistische retoriek’ en leugens te verspreiden over het ‘te lakse migratiebeleid’ van de eerdere Syriza-regering.

Mitsotakis zei dat Griekenland geen tienduizenden vluchtelingen kan opvangen zonder efficiënt systeem. Deze wet geeft ons een instrument in handen dat vluchtelingen beschermt maar voorkomt dat we de poorten wagenwijd opengooien voor iedereen, zo zei hij.

De ploeg-Mitsotakis kreeg vanwege haar migratiebeleid de afgelopen weken ook kritiek van hulporganisaties. Onder meer haar voornemen om tegen eind dit jaar zo’n 10.000 asielzoekers terug te sturen naar Turkije oogst kritiek. De Griekse regering gaat echter door met de overplaatsing van migranten uit de overvolle opvangkampen op de eilanden. Dit weekend worden zo’n 800 migranten van Lesbos naar het vasteland van Griekenland gebracht. Zij worden ondergebracht in hotels, die veelal zonder gasten zitten nu het hoogseizoen voorbij is.

De Griekse regering is van plan om de komende twee weken 5000 migranten van de eilanden te herplaatsen op het vasteland. Alleen al in het kamp Moria op Lesbos wonen bijna 15.000 migranten, terwijl er maar plek is voor 3000. Begin september kondigde de Griekse regering maatregelen aan vanwege de overbevolkte vluchtelingenkampen, die worden geteisterd door geweld. Ook zijn er grote problemen met huisvesting, medische zorg en hygiëne.

Bijna 44.000 mensen zijn dit jaar via de zee vanuit Turkije in Griekenland binnengekomen. De meesten komen oorspronkelijk uit Afghanistan of Syrië.