Het water in Zwitserse rivieren, beken en meren is ‘bijna dood’

Nieuw wetenschappelijk onderzoek in Zwitserland werpt een verontrustend licht op de waterkwaliteit in rivieren, meren en beken, vooral in landbouwgebieden. Eerdere aankondigingen van de federale overheid over een mogelijke afname van het gebruik van bestrijdingsmiddelen worden niet bevestigd door de bevindingen van deze studie.

De studie toont aan dat veel beken bijna ‘dood’ zijn, zo wordt benadrukt in een nieuw boek over biodiversiteit, gepubliceerd door het Swiss Federal Institute for Forest, Snow and Landscape Research (WSL). Het boek benadrukt het belang van het behoud van biodiversiteit voor het behoud van gezonde ecosystemen.

In het merendeel van de onderzochte Zwitserse beken vonden de onderzoekers van het ETH Water Research Institute (Eawag) nauwelijks kleine levende wezens en microben. De wetenschappers onderzochten in totaal 99 rivieren. Velen hebben “aanzienlijke tekorten in hun ecologische toestand” en kunnen hun functie als leefgebied voor dieren slechts in beperkte mate vervullen, 

De Zwitserse deelstaten kwamen onlangs in een eigen nota tot de conclusie dat in de agri-industrie het “Plant Protection Products Action Plan” op koers ligt. “De door de landbouw genomen maatregelen hebben de risico’s voor het milieu verminderd”, schreef de Federale Raad. Maar het is volgens de wetenschappers duidelijk dat het met veel kleine stroompjes en de dieren daarin nog steeds niet goed gaat.

“We weten dat we grote problemen hebben, vooral als er sprake is van intensieve teelt”, zegt Roberto Zanetti, voorzitter van de Zwitserse Visserijvereniging. Zorgwekkend is de bevinding dat in veel kleine stroompjes nauwelijks insectenlarven meer voorkomen. “Deze kleine beestjes zijn belangrijk voedsel voor de vissen.” Zanetti wijst erop dat veel populaties in Zwitserland sterk achteruitgaan en zeer bedreigd zijn.

De Zwitserse boeren zijn niet blij met de nieuwe bevindingen van de onderzoekers. SVP-parlementslid Alois Huber is vice-president van de Zwitserse boerenvereniging (SBV) en zelf boer. “Wij zijn zeker niet onschuldig”, zegt Huber. Maar het is te gemakkelijk om de boeren de schuld te geven. In feite heeft de landbouw volgens hem de afgelopen jaren grote vooruitgang geboekt. Tegenwoordig wordt ongeveer de helft van het graan in Zwitserland verbouwd zonder gebruik van herbiciden, zo zegt hij.