Hitte en droogte in Spanje: ook minder water voor land- en tuinbouw

Spanje staat voor een alarmerende situatie als gevolg van aanhoudende hoge temperaturen en een steeds nijpender wordende droogte. Dat treft niet alleen de bevolking maar ook de Spaanse landbouw. 

De droogte wordt niet alleen veroorzaakt door het uitblijven van regen, maar ook door een toenemende onttrekking van bodemwater voor landbouwdoeleinden, zowel in het noorden als in het zuiden van het land. 

Het tekort aan water vormt een groeiende nachtmerrie, vooral voor regio’s zoals Catalonië en Andalusië. Meer dan 600 dorpen, met een totaal van meer dan 8,7 miljoen inwoners, hebben te maken met waterrestricties: de watertoevoer wordt ’s nachts volledig afgesloten om de reservoirs te kunnen aanvullen voor dagelijks gebruik. 

Volgens het Spaanse Ministerie van Milieu loopt ongeveer driekwart van het Spaanse grondgebied gevaar om ten prooi te vallen aan verwoestijning.

De combinatie van opeenvolgende droogtes en stijgende temperaturen heeft geleid tot een toename van watergebruik voor water-intensieve gewassen, in combinatie met een groter aantal megastallen in de varkensindustrie. Dit heeft de waterbehoefte aanzienlijk vergroot, terwijl de beschikbaarheid van water juist sterk afneemt.

Ook is er al enkele jaren sprake van een voortdurende trek van de bevolking van het platteland naar de steden. Daardoor is er steeds minder personeel beschikbaar, en worden steeds meer boomgaarden en plantages ‘achtergelaten’ .

Dat treft ook de sinaasappelteelt, eens een van Spanje’s belangrijkste exportproducten. De sinaasappeloogst van december 2022 was de kleinste in twintig jaar. Tegenwoordig komt de helft van de sinaasappelteelt uit de regio Valencia en 45% uit Andalusië. Sinds begin dit jaar heeft Spanje zijn leidende positie als exporteur van sinaasappelen en citrusvruchten verloren aan Egypte. 

Dit patroon is ook te zien bij Spaanse avocadohandelaren. Ondanks dat ze in eigen land slechts 4 maanden oogsten, zijn ze nu het hele jaar actief als distributeurs en exporteurs, dankzij avocado-import. Deze avocado’s worden deels voor de lokale markt gebruikt en deels opnieuw geëxporteerd.