Labour’s tweede man treedt ook af; verlies gematigde anti-Brexiteers

In Groot-Brittannië heeft Tom Watson, de plaatsvervangend partijleider van de Labourpartij, geheel onverwachts zijn aftreden aangekondigd. Hij stelt zich niet verkiesbaar voor de parlementsverkiezingen op 12 december. Zijn vertrek wordt beschouwd als het verlies van de gematigde stroming binnen Labour.

Watson gold als voorman van de groepering die tégen het voorgenomen Britse vertrek uit de EU is. Daarmee gold hij ook als tegenstrever van partijleider Jeremy Corbyn. Door veel gematigde partijleden werd hij gezien als degene die de fanatieke linkse Corbyn-fractie in toom zou moeten houden.

Tom Watson schreef in zijn ontslagbrief aan partijleider Jeremy Corbyn “om persoonlijke, niet om politieke redenen” uit de politiek te stappen. Watson overleefde in september een poging van critici hem op een partijconferentie buitenspel te zetten. De ‘Corbynisten’ wilden zijn functie binnen de partij helemaal afschaffen. Die motie werd uiteindelijk ingetrokken.

Binnen het linkse Labour bestaat veel verdeeldheid over een mogelijk uittreden uit de Europese Unie. Watson behoorde tot de vleugel die wil dat de partij een uitgesproken antibrexit-standpunt inneemt, maar heeft die slag uiteindelijk verloren. Zijn vertrek wordt in de Britse media bestempeld als een verlies van het gematigde Labour-geluid. Britse opinieleiders zeggen dat Labour nu het risico loopt dat de Europa-gezinde jonge kiezers massaal voor de Liberaal-Democraten of De Groenen zullen kiezen.

Het officiële brexitstandpunt van Labour is minder uitgesproken dan dat van andere partijen. De partij van Corbyn wil het EU-akkoord van Boris Johnson in de prullenbak gooien en met de EU een ander, kléiner Brexit-akkoord sluiten. De uitkomst van zulke EU-onderhandelingen zou dan in een referendum worden voorgelegd aan de Britse kiezers. Die moeten dan ook – door verwerping van zo’n Labour-EU-akkoord- de keus krijgen om toch maar in de EU te blijven. Maar het is niet duidelijk voor welk scenario partijleider Corbyn dan campagne wil voeren, en dus weet de Britse kiezer nog steeds niet waar ze met Labour aan toe zijn.

Corbyn zegt dat zijn partij meedoet om deze parlementsverkiezingen met een eigen Labour-meerderheid te winnen. Hij wil voorafgaand aan de verkiezingen geen coalitie sluiten met de LibDems of anderen. De frontvrouw van de Liberal Democrats, Jo Swinson, zei bij de start van hun verkiezingscampagne al dat haar partij niet van plan is Corbyn aan de macht te helpen. Corbyn en Swinson zeiden niet wat hun partijen doen als na de verkiezingen blijkt dat geen enkele partij een eigen meerderheid behaalt, en dat een Britse tweepartijen-regering nodig zal zijn.

Watson is lang niet de enige Britse politicus die zich nu van de politiek of van hun partij afkeert. Zowel bij de Conservatieven als bij Labour zijn er tientallen parlementsleden die zich niet langer verkiesbaar stellen. Velen van hen hekelden de wat zij noemde verziekte en vijandige sfeer, niet alleen binnen de eigen politieke fracties maar ook onder kiezers en partijgenoten.

Ook binnen de EU-haters onder de voormalige UKIP-partij en de Brexitpartij van Farage is een openlijke strijd uitgebroken en worden vroegere bondgenoten en partijleden verketterd en publiekelijk vernederd. Recentelijk trad ook het boegbeeld van de Conservatieven in Schotland af.

John Bercow heeft na zijn vertrek als Brits parlementsvoorzitter uitgehaald naar het geplande vertrek van zijn land uit de EU. Hij noemde de brexit tegenover buitenlandse journalisten “de grootste naoorlogse fout” van zijn land. Bercow moest als voorzitter neutraal blijven tijdens de politieke crisis rond de brexit. Brexiteers klaagden vaak dat hij de kant koos van hun tegenstanders. Bercow houdt zelf vol dat hij onpartijdig was als voorzitter. Hij stelde dat hij de rechten van het parlement verdedigde.