De Poolse regering heeft een historisch besluit genomen om samen met buurland Oekraïne opgravingen en onderzoek te doen naar slachtoffers van het Volyn-bloedbad. Dit besluit maakt de weg vrij om een einde te kunnen maken aan de decennialange diplomatieke spanningen tussen beide landen.
In Warschau wordt gesproken van een belangrijke stap richting verzoening tussen beide landen. De aankondiging wordt gezien als een stap richting verzoening tussen Polen en Oekraïne, vooral in de context van de huidige Russische agressie in de regio. Premier Tusk zei ‘dat de geschiedenis ons niet langer mag verdelen’.
Het Volyn-bloedbad, ook bekend als de Volhynia-tragedie, vond plaats tijdens de Tweede Wereldoorlog in de jaren 1943-1945. In de regio Wolhynië, een deel van Polen dat sinds 1945 in West-Oekraïne ligt, werden naar schatting 50.000 tot 100.000 Poolse burgers vermoord door het Opstandelingenleger (UPA).
De UPA, een nationalistische militie die vocht voor een onafhankelijk Oekraïne, probeerde de Poolse bevolking te verjagen en het gebied etnisch te zuiveren. Polen heeft deze gebeurtenissen als genocide bestempeld. Het Duitse nazi-bewind heeft begin jaren veertig tientallen zogeheten ‘Ost Legionen’ geformeerd uit allerlei nationalistische groeperingen uit voormalige Sowjet-republieken.
De erfenis van het Volyn-bloedbad heeft tientallen jaren lang geleid tot spanningen tussen Polen en Oekraïne. Polen heeft lang gepleit voor erkenning en gerechtigheid voor de slachtoffers, terwijl Oekraïne vooral wees op de toenmalige complexe historische context. De kwestie heeft de bilaterale betrekkingen bemoeilijkt, vooral in perioden van politieke instabiliteit, zowel in Polen als in Oekraïne.
Vorige week kondigde de Poolse premier Donald Tusk aan dat een akkoord is bereikt met Oekraïne over de opgravingen van Poolse slachtoffers. Dit besluit markeert een belangrijke doorbraak na jaren van stilstand. Tusk werkte samen met president Volodymyr Zelensky en noemde de opgravingen een cruciale stap om “de wonden van het verleden te helen”.
De opgravingen zullen plaatsvinden in gebieden waar massagraven vermoed kunnen worden. Beide landen hebben gezegd samen te werken aan het identificeren en herbegraven van de slachtoffers. Het proces wordt gecoördineerd door gespecialiseerde commissies en historische instituten van beide landen.