De Poolse landbouw en Poolse graanhandelaren hebben de heisa over de toevloed aan Oekraïense graanexport grotendeels te wijten aan het opvolgen van verkeerde regeringsadviezen en aan hun eigen miskleunen. Dat is een van de conclusies van een vorige week gepresenteerd onderzoek van de Poolse Rekenkamer.
Hun rapport zegt dat voormalig landbouwminister Henryk Kowalczyk terecht om die kwestie werd ontslagen. Ook wordt de hele kwestie gezien als een van de grote veroorzakers van het stembusverlies van de PiS-regeringspartij.
Toen de Europese Unie vorig jaar besloot de importheffingen en quota van de meeste Oekraïense landbouwproducten op te heffen, vreesden de boeren in de vijf EU-buurlanden uit de markt weggedrukt te worden. Om de oekraieners te steunen in hun strijd tegen de Russische invasie, kreeg het land bovendien miljardensteun van Brussel.
De toenmalige Poolse landbouwminister Kowalczyk adviseerde de Poolse landbouw om de concurrentie niet aan te gaan en hun graanoogst níét tegen dumpprijzen weg te zetten, maar op te slaan. Het rapport van de Poolse Rekenkamer zegt nu dat dat advies op geen enkel marktonderzoek was gebaseerd, en dat niet was becijferd wat de economische gevolgen ervan konden zijn.
De door Polen in gang gezette grensblokkades van Oekraïense vrachttransporten werden in enkele andere buurlanden (Hongarije, Slowakije) overgenomen, maar de Europese Unie was niet bereid de vrijstelling van invoerheffingen en quota op te heffen. Ook kwam er maar beperkte Europese crisisreserve voor de grote onverkochte Poolse graanvoorraden.
Bovendien bevestigt het onderzoek van de Poolse Rekenkamer nu dat het vooral Poolse graanhandelaren waren die ‘hun zakken hebben gevuld’ met de inkoop van ‘door de EU gesubsidieerd’ goedkoop Oekraiens graan.
Zes bedrijven kochten meer dan een kwart van de import van Oekraiense graan op. Daarover was begin dit jaar al duidelijkheid ontstaan, maar de toen nog aan de macht zijnde PiS-regering weigerde daarover openheid van zaken te geven.