Rusland weigert elke medewerking aan proces tegen MH17-verdachten

De Nederlandse Openbaar Ministerie heeft vier verdachten van het neerschieten van het Maleisische vliegtuig MH17 opgeroepen voor een Nederlandse rechtbank te verschijnen. Maandag 9 maart begint in de extra beveiligde rechtbank in het gerechtsgebouw op de luchthaven Schiphol het omvangrijke strafproces.

De tekst van de formele aanklacht zal pas op de zitting zelf bekend worden gemaakt. Het Openbaar Ministerie meldde vorig jaar al dat het viertal wordt beschuldigd van het neerhalen van vlucht MH17 van Malaysian Airlines en de moord op alle 298 inzittenden. Het vliegtuig werd op 17 juni 2014 boven oostelijk Oekraïne uit de lucht geschoten met een Russische BUK-raket. Pro-Russische separatisten vochten in dat gebied met steun van Rusland tegen het Oekraïense regeringsleger.

Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven Oekraïne. Het Joint Investigation Team stelde vast dat het vliegtuig werd neergehaald door een buk-raket die afkomstig was van het Russische leger. De verdachten die in maart terechtstaan, hebben volgens justitie onder meer bijgedragen aan het vervoer van de raket.

De vier verdachten zijn Oleg Poelatov, Sergej Doebinski, Igor Girkin en Leonid Chartsjenko; de eerste drie zijn Russen, Chartsjenko is een Oekraïner. Naar verwachting zal geen van hen gehoor geven aan de oproep ter zitting te verschijnen.

Een van de verdachten, Girkin, liet onlangs aan Russische verslaggevers weten dat hij uit Nederland geen enkele oproep heeft ontvangen, dat hij de rechtsgang in Nederland niet erkent en dat hij daarom geen advocaat naar zijn proces in Nederland stuurt.

Igor Girkin is oud-officier van de Russische militaire inlichtingendienst GROe, en was ten tijde van de rebellie in het oosten van Oekraïne minister van Defensie van de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk. Hij was daarmee één van de meest hooggeplaatste Russische leidinggevenden aan de oorlog, en daarmee ook voor het inzetten van de BUK-raket als luchtafweer.

De andere Russische verdachte Oleg Poelatov laat zich op het proces vertegenwoordigen door twee Nederlandse advocaten, die op hun beurt worden begeleid door een Russische advocaat te Moskou. Het proces zal volgens de huidige planning tot ver in het jaar 2021 doorlopen.

Het is voor Moskou onbespreekbaar om Russische MH17-verdachten hun straf te laten uitzitten in Rusland. De Russische regering wil, zoals het er nu voorstaat, op geen enkele manier meewerken aan het uitzitten van eventuele straffen omdat Rusland het eerdere JIT-onderzoek naar de ramp ‘oneerlijk’ vindt.

De vierde verdachte die terechtstaat voor de ramp heeft de Oekraïense nationaliteit. Waar hij zich bevindt, is onduidelijk. Ook juridisch was hier aanvankelijk een probleem omdat Oekraïne, net als Rusland, geen eigen staatsburgers uitlevert. Wel is met Oekraïne al eerder afgesproken dat een Oekraïense verdachte, als hij door een Nederlandse rechter wordt veroordeeld, zijn straf zal uitzitten in Oekraïne.