Militaire functionarissen van Rusland en Oekraïne hebben overeenstemming bereikt over hervatting van de Oekraïense graanexport via de Zwarte Zee. Mogelijk wordt dat al volgende week op een speciale VN-top vastgelegd.
VN-topman António Guterres toonde zich hoopvol, maar zegt ook dat nog details uitgewerkt moeten worden.
Rusland stemt naar verluidt in met een wapenstilstand tijdens graantransporten over zee, en Turkije – gesteund door de Verenigde Naties – gaat zulke graanschepen inspecteren om de Russische vrees voor wapensmokkel weg te nemen. Een eerste testvaart vanuit Odessa moet gaan aantonen of de afspraken daadwerkelijk wérken. Mogelijk wordt zo’n eerste graanschip begeleid door de Turkse marine.
Sinds de Russische invasie is de toegang tot de Oekraïense havens geblokkeerd, deels door de aanwezigheid van de oorlogsvloot van de Russische marine en deels door zeemijnen die door de Oekraïners zijn gelegd om de Russen uit hun kustgebied wég te houden. Daardoor, en door de internationale sancties tegen Rusland, is de graanexport van beide grote graanleveranciers via de Zwarte Zee grotendeels stilgevallen.
De graancorridors die de Europese Unie voor de Oekraïense graanexport tot stand wil brengen in buurlanden Polen, Moldavië en Roemenië hebben tot nu toe nauwelijks enig effect. EU-politici schetsten daarover afgelopen maandag een bijzonder somber beeld.
Twee delegaties van het Europees Parlement hebben de afgelopen weken werkbezoeken gebracht aan verschillende grensovergangen. Uit hun verslag blijkt dat de Oekraïense graanexport geheel is stilgevallen. Vrijwel alle grote opkopers hebben elders ter wereld ingekocht omdat Oekraïense grondstoffen alleen tegen hoge transportkosten en verzekeringspremies binnen zijn te halen.
Het Oekraïense graan dat wel per trein en vrachtwagens naar Polen wordt gebracht, neemt daar vervolgens de opslagruimte voor Poolse graanhandelaren in beslag. Daarna komt dat graan alsnog níet terecht in het Midden-Oosten of Noord-Afrika. Poolse graanhandelaren klagen al over oneerlijke concurrentie van graan dat niet wordt door-getransporteerd.