Russische burgers willen eventueel smartengeld voor MH17-families

Een meerderheid van de Russische burgers vindt dat hun land smartengeld moet betalen aan de nabestaanden van het neergeschoten Maleisische passagiersvliegtuig MH17, als blijkt dat Rusland verantwoordelijk is voor het neerhalen van het vliegtuig.

Dat blijkt uit een opiniepeiling van een onafhankelijk Russische onderzoeksbureau, in samenwerking met een Nederlandse universiteit en een Nederlandse denkgroep. Het onderzoek werd eind 2019 uitgevoerd waarbij ruim 1600 Russen specifiek naar Nederland werd gevraagd, schrijft de krant Trouw. Zo’n 55 procent van de Russen is het ‘eens’ of ‘helemaal eens’ met de stelling dat Rusland smartengeld zou moeten betalen als Moskou’s schuld bewezen is.

De kwestie zorgt al vele jaren tot spanningen tussen Rusland en Nederland. De Nederlandse regering en publieke opinie houden Rusland verantwoordelijk houdt voor het in 2014 neerschieten van het uit Nederland opgestegen Maleisische lijntoestel. Daarbij kwamen in het oosten van Oekraiene alle 298 inzittenden om het leven, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.

Over drie weken begint in een rechtbank in Nederland het proces tegen vier verdachten van het neerschieten van het vliegtuig. De verdachten zijn drie Russen en een Oekraiener. Ze zouden betrokken zijn geweest bij het transport van de Russische raket naar het pro-Russische rebellengebied. Ze worden beschuldigd van moord op de 298 passagiers, onder wie 196 Nederlanders.

De Nederlandse premier Mark Rutte heeft vanaf het allereerste moment gepleit voor genoegdoening voor nabestaanden, berechting van de daders, en publiekelijke erkenning van schuld.

De Russische regering heeft tot nu toe iedere betrokkenheid ontkend, weigert verdachten uit te leveren, wil niet samenwerken met de Nederlandse Justitie, en verhinderde in de Verenigde Naties de oprichting van een speciale MH17-rechtbank. Ook de bevindingen van het internationale onderzoeksteam JIT, dat vaststelde dat het wapen een Buk-raket was van een Russische bataljon, werd door het Kremlin verworpen.

Een kwart van de Russische burgers vindt het ‘moeilijk te zeggen’ wie verantwoordelijk is voor de ramp. Een kleine meerderheid (53 procent) denkt dat het Oekraïense leger schuldig is. Het aandeel burgers dat het Russische leger, vrijwilligers of pro-Russische rebellen aanwijst als daders groeit wel. Dat is nu 10 procent, terwijl dat in een ouder, vergelijkbaar onderzoek nog 2 procent was.

Voor het onderzoek werden de deelnemers niet alleen specifiek naar de MH17-kwestie gevraagd, maar ook naar hun oordeel over Nederland in het algemeen. Daaruit blijkt dat bijna driekwart van de Russen ‘positief’ tot ‘zeer positief’ over Nederland zegt te denken. Vijf procent van de Russen is negatief over Nederland, zo blijkt uit het onderzoek van het onafhankelijke Russische instituut Levada in opdracht van de Universiteit Leiden en kennisplatform Raam op Rusland.