Russische tanks nu aan Turkse (NAVO-) zuidflank

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg heeft zich tijdens zijn bezoek aan de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Casuvoglu erg begripvol getoond tegenover de invasie. “Ik begrijp de legitieme bezorgdheid van Turkije inzake de Syrische Koerden, maar ben wel bezorgd dat het Turkse offensief de overwinning op de terreurgroep IS ongedaan zou maken”, zo zei Stoltenberg.

Stoltenberg is bezorgd dat de tienduizenden gevangen IS-terroristen van de chaos gebruik zullen maken om te ontsnappen uit de gevangenissen waar ze door de Syrische Koerden zijn opgesloten.

De NAVO zit in een vervelende situatie. De Europese lidstaten zijn woedend omdat VS-president Donald Trump eerder de Turken groen licht in Syrië gegeven leek te hebben, al komt hij daar nu op terug. Tegelijk is Turkije een belangrijke lidstaat van de NAVO, al zijn de relaties met dat land de laatste tijd erg gespannen. Zo heeft Turkije gekozen voor de aanschaf van het Russische luchtafweersysteem S-400 en niet voor een Amerikaanse tegenhanger. 

Van de weersomstuit weigert de VS nu nieuw F-35-gevechtsvliegtuigen te leveren aan Turkije, ook al waren die besteld. Ook komt president Trump nu met allerlei financiële en economische dreigementen naar zijn Turkse ambtgenoot Erdogan. Fanatieke Republikeinen in de Amerikaanse politiek hebben Trump kennelijk duidelijk gemaakt dat hij de Amerikaanse invloed in Europa en het Midden-Oosten uit handen geeft aan de Russen.

Inmiddels is aan het front duidelijk geworden dat Russische eenheden stellingen hebben ingenomen in het gebied tussen het Syrische regeringsleger en de oprukkende Turkse troepen. De Turken hebben met steun van Syrische rebellen het gemunt op Koerden-milities. Daarmee kiezen Koerden-milities er voor om liever het door hen veroverde grondgebied weer af te staan aan Russen en het Syrische regeringsleger, in plaats van vernietigd te worden door Turken of pro-Syrische Koerden.

Daardoor lijkt zich in geo-politieke zin een ommekeer in de machtsverhoudingen te voltrekken: niet langer zijn de Verenigde Staten de grootmacht die eventueel militair kan ingrijpen in het Midden-Oosten, maar heeft de Russische president Poetin die plaats ingenomen. De Russen hebben nu al in Syrië hun eigen luchtmachtbasis, en een haven aan de Middellandse Zee in zuidoost-Turkije komt steeds dichterbij.

Bovendien staat de NAVO niet langer uitsluitend tegenover Russen aan de oostelijke (Poolse) en noordoostelijke (Oostzee) grens, maar nu ook aan de zuidelijke (Turkse) rand van Europa.

Drie dagen na het begin van het Turkse offensief tegen de Koerden in Syrië zouden al 100.000 burgers in dat land op de vlucht geslagen zijn. Dat staat in een verslag van de Verenigde Naties.  De meeste mensen vluchten in auto’s, bussen, vrachtwagens of te voet weg van de grensstadjes waar gevochten wordt naar het zuiden. Een groot aantal van hen wordt opgevangen in scholen en andere gebouwen.

Ze zijn niet enkel bang voor het oorlogsgeweld, maar ook voor mogelijke wreedheden door de pro-Turkse Syrische rebellen die met de Turken oprukken. Veel van die strijders zijn extreme jihadisten en die hebben zich in het verleden schuldig gemaakt aan geweld tegen niet-moslims en andere bevolkingsgroepen.