VN werkt mee aan versoepeling van de Russische kunstmest-export

Europese instanties en enkele Oekraïense buurlanden hebben nog eens een miljard euro steun toegezegd voor uitbreiding en verbetering van de Oekraïense exportcorridors over land.

Daarmee kan Kyiv landbouwproducten over het Europese vasteland transporteren en is het minder kwetsbaar voor Russische dreigementen tegen scheepsvervoer over de Zwarte Zee. Eind deze week loopt de tijdelijke overeenkomst af die Rusland en Oekraïne hebben gesloten met de Verenigde Naties en Turkije over ongehinderde graanexporten over zee.

 De Europese Commissie, Polen, Tsjechië, Roemenië, Slowakije, de Republiek Moldavië en Oekraïne hebben samen met de Europese Investeringsbank (EIB), de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) en de Wereldbank een nieuwe financiering afgesproken. Brussel is erop gebrand de dreiging van hongersnood in delen van Afrika en het Midden-Oosten het hoofd te bieden en tegelijk de landbouwsector van Kiev te steunen.

 De aankondiging geeft het project een belangrijke financieringsimpuls, met geld om de wachttijden voor vrachtwagens en treinen die vanuit Moldavië en Oekraïne naar Polen en Roemenië oversteken te verkorten, vooral door reparaties en ontwikkeling van weg- en spoorinfrastructuur in Oekraïne.

 Mogelijke verlenging van de Zwarte Zee-overeenkomst wordt inmiddels op het allerhoogste wereldtoneel besproken, op de G20-top in Bali, Indonesië. Daar zijn VN-chef Gutierrez en de Russische minister Lavrov overeengekomen dat de westerse sancties niet mogen leiden tot verstoring van de export van Russische landbouwproducten voedsel en kunstmest. Eerder is al versoepeling van de blokkade van het betalingsverkeer besproken.

Juist afgelopen weekeinde maakte het Russische ministerie van Landbouw bekend dat de graanoogst dit jaar enorm veel groter is, en dat Rusland zijn graanhulp aan Afrikaanse hongerlanden wel zou kunnen verdubbelen.

Een afzonderlijke VN-overeenkomst belooft de vrije stroom van de Russische kunstmestexport, maar Moskou blijft klagen over moeilijkheden. Rusland heeft momenteel de meeste moeite met het exporteren van zijn ammoniak. Het heeft in Russische havens geen terminals om het op schepen te laden, dus vertrouwde het er altijd op om het naar terminals in de Oostzeelanden en  Oekraïne te sturen via een pijpleiding, maar die is na de Russische invasie in het zuiden van Oekraïne geblokkeerd. 

Afgelopen weekend mochten als onderdeel van een Russische deal met de VN drie in beslag genomen zendingen Russische kunstmest uit de havens van Rotterdam, Antwerpen en Muuga (Estland) alsnog naar Afrika worden verscheept. De Poolse premier Mateusz Morawiecki zei dat het Kremlin probeert “het Westen op te zadelen met de schuld voor de voedselcrisis die het zelf  heeft uitgelokt om ons onder druk te zetten om de sancties op te heffen.”