De Europese Landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski heeft zich publiekelijk gemengd in het politieke verkiezingsdebat in zijn thuisland Polen.
Wojciechowski hekelt boerenvakbondsleider Michil Kolodziejczak die bij de komende Poolse parlementsverkiezingen op de kandidatenlijst staat van de Burgercoalitie van oppositieleider Donald Tusk. Aanvankelijk was Agrounia van plan zelf met een eigen lijst deel te nemen.
Het is vrij ongebruikelijk dat een Europese Commissaris zich in verkiezingstijd publiekelijk bezighoudt met de binnenlandse politiek van een van de EU-landen, ook als het zijn eigen thuisland is. Soms wordt in Brussel voor een enkelmalige ‘verspreking’ een oogje dichtgeknepen, maar in dit geval worden steeds meer de werkbrauwen gefronst.
Met zijn taken en bevoegdheden heeft de Poolse EU-commissaris de afgelopen jaren veel te maken met de subsidiëring en modernisering van de Poolse landbouw. Ook met de door varkenspest en vogelgriep aangetaste Poolse veeteelt heeft Wojciechowski zich veelvuldig ‘bemoeit’ met de haperende plattelandspolitiek van regeringspartij PiS.
Ditmaal trekt de Pool openlijk in twijfel of de radicale Kolodziejczak met zijn ‘overstap’ naar de Burgercoalitie zijn boerenaanhang wel een dienst bewijst. Agrounia blijft wel bestaan als eigen partij; het gaat nu alleen om een combinatie van aansprekende Polen op één anti-PiS-kandidatenlijst.
Een deel van de Agrouniaboeren is het er niet mee eens, en heeft zich aangesloten bij een kleinere conservatieve plattelandspartij.
De Poolse premier Morawiecki en PiS-partijleider Kaczynski verwijten Kolodziejczak dat hij nu de kant kiest van de pro-Europese en stedelijke liberale oppositie. De aankondiging zo kort voor de parlementsverkiezingen komt als een schok voor velen, gezien het feit dat Kolodziejczak afgelopen jaar nog forse kritiek uitte op Tusk c.s. (en overigens ook op alle andere partijen).
Desondanks lijkt de boerenvakbondsleider nu zijn kritiek opzij te zetten om de PiS-regering omver te kunnen werpen. De AgroUnia-leider noemde zijn kandidaatstelling bij de Burgeralliantie ‘van nationaal belang’, met als doel om de conservatief-rechtse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) te kunnen verslaan.
Onder de omvangrijke bevolking van het Poolse platteland heerst al enkele jaren onvrede over de gebrekkige landbouwkoers van de PiS-partij. Maar de afgelopen maanden hebben PiS-ministers de omstreden Oekraiense graanexporten via Poolse grondgebied aangegrepen om een meer pro-agrariërs koers in te zetten. Ook heeft de PuS-partij er veel meer geld voor vrijgemaakt.
De reacties op Kolodziejczak’s beslissing zijn gemengd. Uit eerste reacties blijkt dat er onder aanhangers van de Burgeralliantie veel steun is voor de toetreding van Agrounia. Zij zien het als een strategische zet die de kansen van de oppositie vergroot. Desalniettemin benadrukken boerenbonders dat ze hun eigen partij, Agrounia, in stand houden en dat de alliantie een tijdelijke samenwerking is om een gemeenschappelijk doel te bereiken.
Het besluit van Kolodziejczak kan van groot belang worden, gezien het huidige verschil in opiniepeilingen tussen de PiS en de liberale oppositie: dat bedraagt slechts enkele procentpunten.