De huurprijzen voor landbouwgrond in Duitsland zijn de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. Vorig jaar was het gemiddeld per hectare €357. Dat is een stijging van 9 procent ten opzichte van 2020 (€329).
Er waren tussen de Duitse deelstaten grote regionale verschillen. Terwijl in Saarland een gemiddelde huurprijs van € 99 werd geschat, was de huur- en pachtprijs in de aan Nederland grenzende agrarische gebieden aanmerkelijk hoger. In Noordrijn-Westfalen was gemiddeld € 560 verschuldigd. In Nedersaksen (€ 548), Sleeswijk-Holstein (479) en Beieren (415) lagen de huurprijzen ook aanzienlijk boven het nationale gemiddelde.
Van de in totaal 16,6 miljoen hectare landbouwgrond in Duitsland bestaat ongeveer 60 procent uit pachtgrond; 38 procent is eigendom van boeren. Het merendeel van de pachtgebieden bestaat uit bouwland (69 procent), gevolgd door blijvend grasland (27 procent) en overige pachtgebieden (4 procent). Tot deze laatste behoren gebieden met wijngaarden en boomfruit, of kwekerijen en kassen.
Ook zijn er grote verschillen in rechtsvormen tussen de verschillende agrarische bedrijven. Vorig jaar was ongeveer 85 procent in Duitsland eenmanszaken, waarvan meer dan de helft deeltijdbedrijven. Een minderheid (12 procent)waren zowel maatschappen en bedrijven als juridische entiteiten, waaronder aandelen-vennootschappen en GmbH’s. Maar die cooperatieven beheren gemiddeld 176 hectare per bedrijf, aanzienlijk groter dan individuele bedrijven met 46 hectare.
Ook hun marktpositie ten opzichte van kleinere bedrijven is sterk: grote bedrijfsvormen beheren samen ongeveer 39 procent van de landbouwgrond in Duitsland.
Er zijn verschillende redenen waarom de huurprijzen stijgen: onder andere dat landbouwgrond in het algemeen schaarser wordt, maar ook de technologische vooruitgang en de centralisatie van bedrijven. Dit leidt tot meer concurrentie’. Veehouderijen hebben bijvoorbeeld meer ruimte nodig om meer dieren te huisvesten.
Het Wereldnatuurfonds heeft daar kritiek op. “Land is een voorwerp van speculatie”, zegt Rolf Sommer, hoofd landbouw en landgebruik bij WWF Duitsland. De Duitse landbouw heeft diversiteit nodig, maar het Europese landbouwbeleid gaat volgens WWF de verkeerde kant op. In de hele EU gaat 80 procent van de rechtstreekse betalingen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) naar slechts 20 procent van de bedrijven.
In de toekomst zouden de hectaren-subsidies moeten worden afgeschaft, en moet er financiering komen voor maatschappelijk relevante diensten zoals het behoud van biodiversiteit, bescherming van grondwater en klimaat of dierenwelzijn.