Een wetenschappelijke studie van de Europese Commissie concludeert dat de Russische oorlog Oekraïne kan leiden tot een tijdelijke verstoring van de voedselzekerheid maar dat toenemende klimaatverandering en milieuvervuiling een structurele bedreiging vormen voor de wereldwijde voedselproductie.
De studie erkent dat het gebruik van chemische middelen in de landbouw gunstig is voor de stabiliteit van voedselproductie, maar op langere termijn een bedreiging vormen voor diversiteit en bodemkwaliteit.
De studie naar de ‘aanjagers’ van zowel productie als gebruik was vorig jaar aangekondigd, in reactie op de verstoorde wereldwijde graanleveranties. Eerder verzette de Europese Commissie zich tegen pleidooien om onderdelen van de Green Deal en van-boer-tot-bord uit te stellen omdat de voedselvoorziening niet in het gedrang komt.
De deze week gepubliceerde studie richt zich op tientallen factoren (‘ drivers’ )die volgens de onderzoekers van invloed zijn op de wereldwijde voedselvoorziening. Het rapport verschijnt kort nadat de EU-landbouwministers opnieuw hadden gevraagd om aanvullend onderzoek, omdat ze niet tevreden zijn met de uitkomsten van eerder onderzoek.
In de nu verschenen studie wordt in een voetnoot vermeldt dat dit rapport niet in de plaats komt van eerdere rapportages.
Het werkdocument benadrukt verder dat wanneer voedsel schaarser wordt, de druk op de bodemvruchtbaarheid, het klimaat, de biodiversiteit en beschikbaarheid van water toeneemt. Als het milieu- en klimaatprobleem niet snel wordt aangepakt, kunnen er knelpunten in de bevoorrading ontstaan, benadrukt de Europese Commissie. De kosten van niets-doen zijn uiteindelijk groter dan de kosten van vergroening van de voedselketen.
De EU-commissie wijst op een dreigend verlies van 9 miljard euro in de landbouwsector als gevolg van de verwachte droogte alleen al in 2030. Zonder beleidswijzigingen dalen de opbrengsten in de akkerbouw in 2030 met 4,5 procent. Bij adequaat milieu- en klimaatbeleid bedraagt de opbrengstdaling in 2030 slechts 2,4 procent, zo zeggen het onderzoek.
Een vermindering van het gebruik van gevaarlijke pesticiden zou belangrijk zijn om de biodiversiteit te behouden en insecten te beschermen. Volgens de Europese Commissie is dit mogelijk zonder inkomensverlies. Daarvoor zouden echter alternatieve werkzame stoffen beschikbaar moeten zijn en zouden er met behulp van nieuwe genomische technieken ziekteresistente rassen op de markt moeten komen.