In het Europees Parlement is het tot heftige meningsverschillen en verwijten gekomen over het verdrag dat EU-leiders onlangs met Tunesië hebben gesloten over het tegenhouden van Afrikaanse vluchtelingen die in de EU asiel willen aanvragen.
Die omstreden migratieovereenkomst werd gesloten door de Europese Commissie (voorzitter Von der Leyen), de EU-ministerraad (EU-voorzitter Michel) en de EU-landen (de Nederlandse premier Rutte), geheel búiten het Europees Parlement om.
In een verhit debat tijdens een plenaire zitting in Straatsburg zeiden EP-leden van verscheidene politieke partijen dat het aantal migranten dat nu vanuit het Noord-Afrikaanse land Europa binnenkwam, niet was verminderd maar was toegenomen sinds de overeenkomst in juli werd ondertekend.
“Het akkoord heeft alleen maar geleid tot meer repressie, meer doden en zelfs meer migratie”, zei Tineke Strik (GroenLinks). Ze verwees ook naar de jaar-toespraak die Commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag in dezelfde vergaderzaal in Straatsburg houdt.
“Morgen ook op deze plek. Voorzitter Von der Leyen zal in krachtige bewoordingen beweren dat ze de democratie fel verdedigt tegen de autocratie”, zei Strik, “maar tegelijkertijd zal ze vol trots smerige deals sluiten met een meedogenloze dictator.”
“Twee maanden na de ondertekeningsceremonie zien we er nog niet veel resultaten van”, voegde Jeroen Lenaers (CDA) van Europese Volkspartij (EVP) eraan toe. “Het aantal aankomsten blijft nog steeds toenemen, en in Tunesië zien we weinig ontwikkeling.” Manfred Weber, fractieleider van de EVP, hekelde ook dat er nog steeds vluchtelingen met bootjes de Middellandse Zee naar Europa oversteken.
De overeenkomst omvat 105 miljoen euro aan EU-steun om mensensmokkel vanuit Tunesië tegen te gaan en om de grensbewaking te verbeteren. Het plan omvat ook 600 miljoen euro voor strategische investeringen in de Tunesische economie.
Europarlementariërs hebben ook kritiek op de Europese Commissie omdat zij het bewijsmateriaal over mishandeling van migranten in de woestijn niet erkent. Begin augustus werden 27 migranten dood aangetroffen op Libisch grondgebied nabij de Tunesische grens, dagen nadat minister van Binnenlandse Zaken Kamel Fekih toegaf dat kleine groepen migranten werden teruggedrongen naar het woestijngebied dat grenst aan Libië en Algerije.
“We herinneren ons allemaal het beeld van het lijk van een moeder en haar dochter in de woestijn, betaald met Europees geld”, zegt Sophie in ’t Veld (ex-D66, nu Volt) van Renew Europe.
Andere leden van het Europees Parlement verdedigden het akkoord van de Europese Commissie als essentieel om het grensbeheer van de EU te ondersteunen in het licht van de hoge migratieniveaus. “We hebben deze samenwerking nodig. De overeenkomst is essentieel om strikte controle over de EU-grenzen te behouden, voor onze eigen veiligheid en om humanitaire redenen”, aldus Sara Skyttedal van de EVP.
De EU heeft gezegd dat zij wil dat de migratieovereenkomst met Tunesië een blauwdruk wordt voor soortgelijke overeenkomsten met andere Noord-Afrikaanse landen.