De varkenspopulatie in Polen bevindt zich momenteel op een historisch naoorlogs dieptepunt. Volgens recente gegevens is het aantal varkens in het land aanzienlijk gedaald, tot zo’n 9 miljoen. Voor het uitbreken van de Afrikaanse varkenspest waren dat er ruim 20 miljoen.
De ziekte treft niet alleen wilde zwijnen op het uitgestrekte Poolse platteland, maar heeft ook verwoestende gevolgen gehad voor de commerciële varkenshouderij. Vooral in het noorden van Polen en de regio West-Pommeren worden nog steeds nieuwe uitbraken gerapporteerd, wat de toch al kwetsbare situatie voor Poolse varkensboeren verder bemoeilijkt.
Door de regelmatige uitbraken zijn ingrijpende transport- en handelsbeperkingen opgelegd, wat het onmogelijk maakt om varkens vanuit besmette gebieden naar slachterijen in veilige locaties te verplaatsen. Vooral in het uitgestrekte en dunbevolkte platteland, waar de infrastructuur al beperkt is, leidt dit tot grote problemen voor boeren. Door de beperkingen hebben veel boeren hun activiteiten stilgelegd of afgebouwd.
Minister van Landbouw Czeslaw Siekierski zegt zich bewust te zijn van de noodsituatie en heeft nieuwe steunmaatregelen voor de sector beloofd. Deze steun omvat subsidies en financiële compensatie voor getroffen boeren, maar voor veel varkenshouders voelt het als mosterd na de maaltijd. De schade door de Afrikaanse varkenspest is inmiddels zo groot dat herstel op korte termijn onrealistisch lijkt.
De zware druk die door AVP op de sector wordt uitgeoefend, heeft ertoe geleid dat veel boeren hun bedrijven volledig hebben gesloten of op zoek zijn gegaan naar alternatieve vormen van landbouw. Voor velen van hen is de onzekerheid te groot om opnieuw te investeren in de varkenshouderij.
Naast de impact van Afrikaanse varkenspest speelt ook de stijgende prijs van veevoer een rol in de problemen voor de Poolse varkenssector. Door de hogere kosten wordt het steeds moeilijker om de productie betaalbaar te houden, waardoor Poolse varkenshouders in toenemende mate onder druk staan.
Verwacht wordt dat de prijs van varkensvlees in de komende maanden aanzienlijk zal stijgen als gevolg van de afname in productie. Hierdoor zal de consument waarschijnlijk meer gaan betalen voor varkensvleesproducten, wat de vraag naar alternatieve eiwitbronnen zou kunnen stimuleren.
De situatie in Polen illustreert de impact van Afrikaanse varkenspest op de veehouderij in Europa. Hoewel sommige andere landen erin zijn geslaagd om hun varkensindustrie te beschermen tegen de ziekte, blijkt dit in Polen veel moeilijker te zijn. Het grote aantal wilde zwijnen dat door de Poolse bossen en velden zwerft, bemoeilijkt het volledig uitroeien van AVP en zorgt ervoor dat het risico op nieuwe besmettingen hoog blijft.
Het ministerie van Landbouw heeft diverse strategieën ontwikkeld om de uitbraken in te dammen, waaronder jacht op wilde zwijnen en verbeterde biosecurity-maatregelen op boerderijen. Toch lijken deze maatregelen onvoldoende om het tij te keren.
Voorlopig lijkt de toekomst van de Poolse varkenshouderij onzeker. Met nieuwe uitbraken van Afrikaanse varkenspest en een teruglopende varkenspopulatie, zal het nog lang duren voordat de sector zich kan herstellen. Zonder doortastende maatregelen lijkt de Poolse varkensindustrie nog geruime tijd in zwaar weer te blijven.