De Duitse demissionaire minderheidsregering van SPD en Groenen gaat de komende twee maanden in de Bondsdag voorstellen indienen om uit te zoeken of die gesteund worden door de CDU/CSU-oppositie. Daarmee willen kanselier Olaf Scholz (SPD) en de ministers Habeck en Özdemir (Groenen) uitzoeken of na de verkiezingen (23 februari) met CDU een coalitie mogelijk is.
De afgelopen jaren heeft de CDU de centrumlinkse ‘stoplichtcoalitie’ fel bekritiseerd. Volgens de meest recente opiniepeilingen kan de CDU straks de grootste partij worden. In dat geval ligt een coalitie met de SPD voor de hand, maar is onzeker of die ‘grote coalitie’ een meerderheid behaalt.
Daarom willen SPD en Groenen weten waar ze met de CDU aan toe zijn. Kanselier Scholz wil van CDU-leider Merz weten of hij zijn economisch herstelplan voor de auto-industrie steunt, en ook de verhoging van minimumloon en investeringen in meer nieuwe snelwegen en spoorlijnen.
Landbouwminister Cem Özdemir handhaaft zijn voorstel voor halvering van het gebruik van chemische middelen in de landbouw, en voor contractueel-bindende zekerheden voor melkveehouders. Ook komt het voorstel om het varkensvleeslabel uit te breiden al voor eind februari op de onderhandelingstafel. Dat label voor dierenwelzijn in de Duitse varkensindustrie geldt dan niet alleen voor vleesverkoop in de winkels maar ook in horeca, restaurants en kantines.
Inmiddels zijn in Duitsland onder enorme tijdsdruk de voorbereidingen voor de vervroegde Bondsdagverkiezingen op 23 februari in volle gang. De in mei in de deelstaat Brandenburg opgerichte boerenpartij Deutsch-Land-Wirtschaft (DLW) heeft laten weten niet aan de landelijke verkiezingen te zullen meedoen. Bij de regionale verkiezingen in september haalde die partij amper een half procent van de stemmen.
Over een mogelijke nieuwe Duitse coalitie valt door het ingewikkelde Duitse kiesstelsel nog weinig te zeggen. Door de kiesdrempel van vijf procent van de stemmen is het onzeker of de liberale FDP (die min of meer wordt gezien als schuldige aan de coalitiebreuk) terugkeert in de Bondsdag.
Daarnaast is nog onduidelijk of Die Linke zich boven de kiesdrempel weet te handhaven, en of nieuwkomer Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) zich tijdig overal kan laten registreren. Daarvoor moeten honderden steunverklaringen worden verzameld in elk van de bijna 300 kiesdistricten.
Volgens de jongste opiniepeilingen kan CDU/CSU met ruim 30 procent de grootste partij worden, gevolgd door de SPD met zo’n 15 procent en De Groenen met 12 procent. Ook wordt verwacht dat de extreemrechtse AfD een hele grote partij zal worden, maar vrijwel alle andere partijen hebben coalitievorming met de AfD uitgesloten. In twee oostelijke deelstaten zijn onlangs wel regionale regeringen gevormd van CDU, BSW en AfD, maar op federaal niveau is een coalitie van CDU en SPD veel waarschijnlijker, mogelijk met een kleinere derde partij.