Er mag geen twijfel over bestaan dat boeren een gewaardeerd deel van onze cultuur en toekomst blijven uitmaken. EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei dat woensdag in reactie op nieuwe demonstraties in tal van EU-landen door landbouwers die aandacht vroegen voor hun lastige werkomstandigheden.
Veel boeren voelen zich ondergewaardeerd en vrezen te worden getroffen door maatregelen tegen klimaatverandering. Von der Leyen erkende dat haar ambitieuze klimaatbeleid veranderingen voor iedereen met zich brengt. De nieuwe EU-Landbouwcommissaris, de Pool Janusz Wojciechowski, zal zeker stellen dat “onze boeren ook kunnen floreren terwijl ze zich aanpassen aan de nieuwe realiteit”, beloofde de Duitse politica in het Europees Parlement in Straatsburg.
We hebben een strategie nodig om voedsel duurzaam van de boerderij op ons bord te krijgen, aldus Von der Leyen. Daarbij hoort volgens haar bijvoorbeeld dat jonge boeren toegang hebben tot financiering. Daarnaast is het belangrijk dat geïmporteerd voedsel voldoet aan de Europese milieustandaarden, probeerde ze de agrarische sector gerust te stellen.
Door de achtereenvolgende parlementsverkiezingen in de EU-landen, de verwarring rond de Brexit, de aanhoudende migratiecrisis en de vrees voor een mogelijke nieuwe financiële crisis zijn de onderhandelingen in de EU over de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) in een impasse geraakt. Nu staat midden 2021 in Brussel op de klok als begindatum. De kern van de zaak blijft de meerjarenbegroting en de vraag hoeveel geld mag er nog naar de landbouw gaan.
Het oorspronkelijke voorstel van de inmiddels aftredende Commissie ligt onder zwaar vuur. De strekking is ongeveer: nog minder geld naar de landbouw (pijler 1) en een verdere verschuiving naar milieu- en klimaatmaatregelen (pijler 2) plus mogelijk een inkrimping van het totale landbouwbudget met 10 procent. Dat wil zeggen een verdere forse afbouw van de inkomenssteun. Daarover heeft Wojciechowski wijselijk gezwegen tijdens zijn hoorzitting in het Europese Parlement, anders had hij toen al meteen kunnen inpakken.
Toch had de nieuwe EU-landbouwcommissaris eerder wel gezegd dat hij voorstander was van het gelijktrekken van alle hectaresteun in de EU. Dat zou betekenen dat de inkomenssteun in de Oost-Europese en zuidelijke lidstaten fors omhoog zou gaan en flink zou dalen in de andere lidstaten, waaronder Nederland.
De recente gelekte bekendmaking van Frans Timmermans (de tweede in rang in de Commissie) dat er in Brussel een voorstel op tafel ligt om de komende 7 jaar 40 procent van het totale landbouwbudget voor inkomenssteun over te hevelen naar de subsidiepot voor het milieu en voor klimaatacties, maakt het er voor Wojciechowski niet gemakkelijker op.