Zwitserland houdt referendum over meer klima en biodiversiteit

Vlak voordat de Zwitserse bevolking eind deze week gaat stemmen over meer bescherming van dier- en plantensoorten in hun land, is het debat over een nieuwe biodiversiteitswet opnieuw opgelaaid. 

Daarbij steunt een brede alliantie van Zwitserse natuur- en milieuorganisaties, inclusief delen van de landbouw, het regeringsvoorstel, tegenover een nee-alliantie van de Zwitserse boerenbond en andere bedrijfsverenigingen. In vergelijking met omliggende (EU-)landen staat de biodiversiteit er niet goed voor.

Voorstanders zeggen dat het uitsterven van soorten een groot probleem is, dat niet alleen de natuur, maar ook de menselijke samenleving, inclusief landbouw en economie, ernstig kan bedreigen. Volgens hen zijn de huidige maatregelen onvoldoende om de ecologische crisis in Zwitserland te keren.

Tegenstanders, vooral vertegenwoordigers van de landbouwsector, uiten stevige kritiek op de voorgestelde maatregelen. Ze stellen dat deze te rigide en onrealistisch zijn, met als gevolg dat ze de landbouwproductie ernstig zouden kunnen beperken. Dit zou een negatieve impact hebben op de voedselzekerheid, omdat Zwitserland slechts beperkte landbouwgrond beschikbaar heeft. 

Bovendien vrezen zij dat strengere regels en beperkingen leiden tot hogere kosten voor boeren en een verslechtering van de concurrentiepositie van Zwitserse producten op de internationale markt. Veel boeren zijn van mening dat de initiatieven hen disproportioneel belasten en dat er betere, meer evenwichtige oplossingen mogelijk zijn.

Een bijzondere groep tegenstanders bestaat uit de Zwitserse bioboeren, die zich normaal gesproken inzetten voor duurzame landbouwpraktijken. In de regio Bern bijvoorbeeld hebben bioboeren zich uitgesproken tegen de initiatieven. De bioboeren benadrukken dat de huidige initiatieven hun concurrentievermogen kunnen ondermijnen zonder significante ecologische winst te behalen.

Daarnaast zijn er economische argumenten die zwaar wegen in het debat. Boeren en hun belangenorganisaties maken zich zorgen over de financiële consequenties van de biodiversiteitsmaatregelen. Ze wijzen op de hoge kosten die gepaard gaan met het implementeren van strengere regels.

In recente referenda over milieu- en klimaatvraagstukken in Zwitserland hebben kiezers zich al vaker uitgesproken. Bijvoorbeeld, in juni 2021 stemden de Zwitsers tegen de “CO2-wet”, een belangrijk onderdeel van het Zwitserse klimaatbeleid dat gericht was op het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Dit voorstel werd afgewezen vanwege zorgen over de economische impact, vooral op het platteland en de middenklasse. 

In 2022 stemden de Zwitsers echter voor de “Ja zum Klimaschutz”-wet, die nieuwe regels invoerde om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en bijdroeg aan de naleving van de internationale klimaatdoelen.