De Europese Commissie moet binnenkort zelf een besluit nemen over verlenging van het gebruik van onkruidbestrijder glyfosaat in de Europese landbouw. In de Scopaff-beroepencommissie was er donderdag opnieuw geen gekwalificeerde meerderheid voor verlengd gebruik. Brussel wil het middel nog eens tien jaar toestaan, maar kreeg daar in oktober ook al onvoldoende steun voor.
De Commissie moet vóór 15 december een besluit nemen. In het voorstel is al de bepaling opgenomen dat landbouwers extra maatregelen moeten nemen tegen wegwaaien van het bestrijdingsmiddel, de zogeheten drift. Ook mogen de EU-lidstaten zelf beslissen of ze in hun land een geheel of gedeeltelijk verbod instellen: dat is dan voor hun eigen politieke verantwoordelijkheid.
Glyfosaat is volgens critici omstreden omdat er nog steeds onzekerheid bestaat over het risico voor de volksgezondheid en het verlies aan biodiversiteit. Ook de instemmende beoordeling van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) laat volgens critici te wensen over.
Het is niet uitgesloten dat Brussel nog met enkele kleine aanpassingen komt, mede omdat komende week zowel de landbouwministers van de 27 EU-landen als het voltallige Europees Parlement vergaderen over een aantal heikele Green Deal-kwesties. Glyfosaat is er daar eentje van.
Een aantal invloedrijke agri-landen, zoals Frankrijk, Duitsland en Nederland, onthielden zich donderdag opnieuw van instemming. Enkele jaren geleden had de Franse president Macron gepleit voor een verbòd, maar heeft daarna ingestemd met voorwaardelijk gebruik. Frankrijk zou een EU- voorstel nog aan een meerderheid (en de zo gewenste politiek-bestuurlijke dekking) kunnen helpen.
Achter de schermen wordt nog overlegd over deze zogeheten ‘Franse variant’. Die komt erop neer dat de verlenging wordt beperkt tot vijf of zeven jaar, en dat glyfosaatgebruik wordt gekoppeld aan maximaal zoveel kilo per hectare. Het voorstel van de Europese Commissie bevat nu al bepalingen dat de EU-landen zelf aanvullende voorschriften voor glyfosaatgebruik kunnen toevoegen, zoals gebruik in of bij natuurgebieden.
Volgens de Nederlandse Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) laat de EFSA- beoordeling zien dat er gaten in de beschikbare data zitten als het gaat om de impact op mensen en dieren. En dat er wel degelijk risico’s kleven aan verschillende vormen van gebruik. “Dan kan je niet zomaar tot goedkeuring overgaan”, aldus Eickhout.
De Nederlandse demissionaire LNV-minister Piet Adema liet eerder al weten dat hij/Nederland onmiddellijk gebruik zal maken van de mogelijkheid van een nationaal verbod, als uit nieuw (wetenschappelijk/medisch) onderzoek blijkt dat er toch gevaren voor de gezondheid van mensen zijn.